Cách dự đoán ngày rụng trứng để thụ thai hoặc tránh thai hiệu quả

Thời gian lý tưởng nhất để quan hệ tình dục giúp việc thụ thai có hiệu quả kéo dài khoảng 6 ngày trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm: ít hơn 5 ngày trước ngày rụng trứng và không quá 1 ngày sau đó. Trứng chỉ tồn tại trong khoảng 24 giờ còn tinh trùng có thể sống khoảng 48 giờ. Do đó, để tăng khả năng thụ thai, bạn cần xác định thời điểm trứng rụng một cách chính xác nhất.
 

1. Tính ngày rụng trứng để mang thai theo chu kỳ kinh nguyệt

Nên theo dõi chu kỳ kinh nguyệt liên tục trong vài tháng và ghi chép cẩn thận, vì chu kỳ kinh nguyệt của bạn có thể thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, Điều này giúp bạn biết được chính xác chu kỳ kinh nguyệt của mình thường kéo dài trong bao lâu. 
Thời gian của chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh (ngày 1) cho đến ngày cuối cùng trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt kế tiếp.

• Đối với vòng kinh đều 28 ngày thì thời gian có thể thụ tinh sẽ vào khoảng ngày 10 – 17 sẽ tránh giao hợp từ ngày 10-17 của kì kinh trước.
• Đối với vòng kinh không đều: dùng công thức Chartier:

Ngày đầu có thể thụ tinh: 10 + vòng kinh ngắn nhất – 28
            Ngày cuối có thể thụ tinh: 17 + vòng kinh dài nhất – 28
Đôi khi, chu kỳ bất thường là dấu hiệu của các vấn đề như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc rối loạn tuyến giáp. Những điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Vì vậy, hãy đến bác sĩ khám càng sớm càng tốt.
 

1. Kiểm tra dịch nhầy cổ tử cung

Dịch nhầy cổ tử cung được tiết ra từ cổ tử cung và lượng dịch nhầy tiết ra nhiều hay ít chịu ảnh hưởng của hormone estrogen. Ngay trước và trong quá trình rụng trứng, dịch nhầy cổ tử cung có sự thay đổi rõ rệt về lượng, màu sắc và kết cấu.

• Sau kỳ kinh nguyệt: Lượng dịch nhầy ở mức thấp nhất và đôi khi cảm thấy âm đạo rất khô ráo trong suốt thời gian này. Qua vài ngày, dịch nhầy cổ tử cung sẽ dần xuất hiện. Dịch có màu vàng, sẫm hay trắng và hơi dính khi chạm vào.
• Vào ngày sắp rụng trứng: Dịch nhầy sẽ gia tăng về lượng và độ ẩm. Màu sắc của dịch nhầy lúc này có thể có màu trắng kem.
• Trong giai đoạn rụng trứng: Lượng dịch nhầy sẽ ở mức cao nhất. Dịch tương tự như lòng trắng trứng. Khi dịch nhầy dạng này xuất hiện, bạn đang ở trong những ngày mà khả năng thụ thai là cao nhất.
• Sau khi rụng trứng: Lượng dịch nhầy sẽ giảm xuống và trở nên đặc hơn.

 

2. Đo thân nhiệt

• Nhiệt độ cơ thể cơ bản là nhiệt độ đo vào buổi sáng, trước khi bạn ra khỏi giường và được đo ở cùng một thời điểm, dao động trong khoảng từ 35,5 – 36,6°C.
• Nhiệt độ cơ thể cơ bản có thể thay đổi theo nồng độ hormone trong cơ thể. Khi trứng rụng, nồng độ hormone thay đổi làm ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể cơ bản. Nhiệt độ cơ thể sẽ tăng nhẹ, thường không tăng quá 1°C và sẽ vẫn tăng cao cho đến khi chu kỳ kinh nguyệt mới bắt đầu.
• Nếu nhiệt độ cơ thể bạn tăng nhẹ, khoảng 0,4 – 0,8°C so với nhiệt độ cơ bản thông thường, bạn có thể rụng trứng trong vòng 12 đến 24 giờ. Nhiệt kế kỹ thuật số tính ngày thụ thai chính xác hơn và có thể đo được cả những thay đổi nhiệt độ nhỏ nhất.

Đọc và ghi kết quả vào bảng nhiệt độ sẽ thấy có 2 pha:
+ Pha 1: sau khi thấy kinh, nhiệt độ luôn ở 37^oC. Ngày phóng noãn, nhiệt độ đột ngột hạ thấp rồi tăng nhanh.
+ Pha 2: sau ngày phóng noãn, nhiệt độ trên 37^oC.

• Muốn xác định đúng ngày phóng noãn qua đường biểu diễn thân nhiệt cần thiết phải đo thân nhiệt qua 3-6 chu kì liên tiếp.
• Nếu muốn có thai, có thể giao hợp từ 3 ngày trước ngày dự kiến phóng noãn đến 2 ngày sau khi nhiệt độ tăng lên ổn định.
• Thực tế là có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả đo nhiệt độ cơ bản của cơ thể. Những yếu tố có thể làm thay đổi nhiệt độ cơ thể gồm:

- Sốt hoặc các bệnh lí khác
- Lo lắng và căng thẳng
- Ngủ không ngon
- Uống rượu
- Du lịch đến những nơi có múi giờ khác
- Dùng thuốc

Bạn có khả năng thụ thai cao nếu quan hệ trong một, hai ngày trước hoặc trong rụng trứng. Tuy nhiên, thực tế, rất khó để xác định chính xác 2 ngày trước khi bạn rụng trứng là ngày nào. Nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn không đều, khoảng thời gian thụ thai cũng thay đổi. Do đó, bạn nên quan hệ mỗi cách mỗi 3-4 ngày trong suốt chu kỳ. Ngoài ra, việc này cũng giúp cải thiện chất lượng tinh trùng so với việc quan hệ tình dục hàng ngày.
 
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG THỤ THAI
Trước khi mang thai, bạn cần có sức khỏe tốt.  Việc thay đổi lối sống theo hướng tích cực giúp bạn tăng khả năng mang thai và có một thai kỳ khỏe mạnh. Hãy tránh hút thuốc lá, tránh nơi có nhiều khói thuốc, tập thể dục thường xuyên, bổ sung các chất như axit folic, tránh căng thẳng và kì vọng quá mức chuyện mang thai nhanh chóng. Không chỉ bạn mà cả chồng bạn cũng phải có một lối sống lành mạnh. Vì đây là việc rất quan trọng giúp duy trì chất lượng và số lượng tinh trùng, để có thể dễ dàng thụ thai hơn.
 
Cả nam và nữ giới đều có thể cùng gặp phải một số tác nhân ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. Ngoài ra, một số tình trạng sức khỏe riêng biệt ở hai giới cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình này.
Các yếu tố chung
Nhìn chung, có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến thời gian thụ thai, chẳng hạn như:

• Chế độ dinh dưỡng
• Độ tuổi thụ thai: Khả năng thụ thai thành công sẽ giảm dần theo độ tuổi ở cả nam và nữ. Phụ nữ có khả năng thụ thai dễ nhất ở độ tuổi khoảng 20, và giảm xuống còn 12% ở tuổi 35 (theo PLoS One). Đến tuổi 40, con số này chỉ còn 7%.
• Thiếu cân hoặc thừa cân;
• Tần suất quan hệ tình dục.

 
Các yếu tố ở nữ giới
Theo RESOLVE, khoảng 12% phụ nữ gặp khó khăn trong việc mang thai tự nhiên. Nguyên nhân phổ biến nhất là vấn đề rụng trứng. Các vấn đề về rụng trứng có thể được gây ra do hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc suy buồng trứng sớm (POI).
Ngoài ra, các ống dẫn trứng cũng có khả năng ngăn không cho trứng gặp tinh trùng. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do:

• Bệnh lý viêm vùng chậu (PID);
• Lạc nội mạc tử cung;
• Thai ngoài tử cung.
• Thêm vào đó, các bất thường ở tử cung (u xơ tử cung, polyp, …) cũng có thể làm cho việc thụ thai trở nên khó khăn hơn.

 
Các yếu tố ở nam giới
Vô sinh nam có thể gặp phải trong số 8% các cặp vợ chồng đang cố gắng mang thai. Nguyên nhân gây vô sinh nam bao gồm:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh 
• Vấn đề hình dáng hoặc di chuyển của tinh trùng;
• Ảnh hưởng từ rượu bia, hút thuốc hoặc sử dụng ma túy;
• Quá trình hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư;
• Mất cân bằng hormone;
• Nguyên nhân hiếm gặp như hội chứng Klinefelter.

Lưu ý trong quá trình sinh hoạt vợ chồng nên tránh cho cơ quan sinh dục ở tình trạng nhiệt độ cao, nóng. Tránh xa những thói quen xấu: Không thức quá khuya, uống nhiều rượu bia, các chất kích thích như thuốc lá, cà phê...

 
Các yếu tố không xác định
Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ, khoảng 5-10% các cặp vợ chồng gặp phải tình trạng khó thụ thai không xác định được nguyên nhân. Tình trạng này có thể do các vấn đề về chất lượng tinh trùng hoặc trứng, hay các vấn đề về thể chất chưa rõ
 
-------------------------
Theo bác sĩ Phan Thị Thu Tâm – Sản phụ khoa
Bệnh viện Columbia Asia Gia Định