PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG FESS
May 17, 2019
1. PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG LÀ GÌ?
Phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS - Functional Endoscopic Sinus Surgery) là phẫu thuật xoang qua đường mũi sử dụng dưới sự trợ giúp của ống nội soi.
Mục tiêu của phẫu thuật nội soi mũi xoang là phục hồi sự thông khí và dẫn lưu của phức hợp lỗ thông mũi xoang, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng.
2. ƯU ĐIỂM CỦA PTNS MŨI XOANG
· Ưu điểm vượt trội trong phẫu thuật khi dùng ống nội soi là gia tăng độ chiếu sáng, sự rõ nét và khả năng quan sát vào các khe, các mốc giải phẫu trong hốc mũi, giúp bác sĩ dễ dàng tiếp cận và đánh giá một cách chính xác các bệnh lý sâu trong hốc mũi.
· Lấy bỏ sạch bệnh tích, đồng thời bảo tồn tối đa niêm mạc lành, kể cả niêm mạc bệnh lý còn có thể hồi phục được, tránh nạo bỏ niêm mạc triệt để như trong phẫu thuật tiệt căn trước đây. Chính sự phục hồi niêm mạc xoang là cơ sở của sự lành bệnh.
· Thời gian nằm viện ngắn, có thể về nhà trong ngày.
· Phẫu thuật an toàn, ít biến chứng.
3. CHỈ ĐỊNH PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG KHI NÀO?
· Viêm đa xoang mãn tính, điều trị nội khoa thất bại: Viêm đa xoang mãn tính là quá trình viêm mãn tính của niêm mạc lót trong lòng các xoang, gặp điều kiện thuận lợi như thời tiết lạnh hoặc sức đề kháng yếu, bị nhiễm virus, vi khuẩn, bệnh lại tái phát thành cấp tính. Khi bị viêm cấp tính, các triệu chứng thường ồ ạt còn viêm mãn tính các triệu chứng thường âm thầm, dai dẳng hơn.
Hình 1: Xoang bình thường và viêm xoang (Nguồn: Internet)
Polyp mũi nhỏ có thể không gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, polyp mũi lớn hơn có thể gây khó thở, không ngửi được mùi, và gây nhiễm trùng thường xuyên
Hình 2: Polyp mũi (Nguồn: Internet)
4. KỸ THUẬT PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG
Phẫu thuật được thực hiện dưới gây mê nội khí quản tại phòng mổ Bệnh viện Columbia Asia Gia ĐỊnh. Phẫu thuật nội soi mũi xoang chỉ thực hiện bên trong mũi, không rạch da bên ngoài. Hình ảnh nội soi được chiếu lên màn hình, bác sỹ phẫu thuật dùng những dụng cụ rất nhỏ dành riêng cho phẫu thuật nội soi, lấy bỏ bệnh tích.
Thời gian Phẫu thuật FESS khoảng 1 giờ.
Sau khi mổ, bệnh nhân sẽ được đặt 2 miếng xốp (merocel) vào 2 bên hốc mũi để cầm máu. Hai miếng xốp này được lấy ra từ 24 đến 48 giờ sau phẫu thuật.
5. KẾT QUẢ
· 80-90% bệnh nhân giảm triệu chứng và hài lòng với kết quả FESS.
· Nghẹt mũi, đau mặt, nhức đầu: kết quả tốt 80-90%
· Chảy mũi sau: 50% bệnh nhân có cải thiện.
· Mất mùi có thể phục hồi sau vài tháng điều trị với steroid xịt mũi.
· Nếu có polyp: có thể tái phát ở một số bệnh nhân thường xảy ra nhiều năm sau phẫu thuật.
6. NHỮNG LƯU Ý CẦN THIẾT TRƯỚC KHI PHẪU THUẬT
· Nhịn ăn 6 giờ trước phẫu thuật.
· Thông báo cho bác sỹ biết những thuốc bạn đã và đang sử dụng bởi vì có một số thuốc ảnh hưởng đến quá trình đông máu.
7. NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT SAU PHẪU THUẬT
· Thực hiện uống thuốc đầy đủ
· Tái khám đúng theo chỉ định Bác sĩ
8. NHỮNG ĐIỀU NÊN TRÁNH TRONG 2 TUẦN ĐẦU SAU PHẪU THUẬT
· Tránh khói thuốc lá, khói, bụi.
· Tránh công việc nặng, kể cả thể dục thể hình.
· Tránh xì mũi mạnh, xì mũi nhẹ nhàng thì được, nhất là sau khi rửa mũi.
· Không nên tiếp xúc với những người bị cảm cúm.
· Không uống nhiều rượu bia.
· Tránh bơi lặn.
BS Vũ Chu Bích Thuỷ - Chuyên khoa Tai Mũi Họng
Bệnh viện Columbia Asia Gia Định
Phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS - Functional Endoscopic Sinus Surgery) là phẫu thuật xoang qua đường mũi sử dụng dưới sự trợ giúp của ống nội soi.
Mục tiêu của phẫu thuật nội soi mũi xoang là phục hồi sự thông khí và dẫn lưu của phức hợp lỗ thông mũi xoang, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng.
2. ƯU ĐIỂM CỦA PTNS MŨI XOANG
· Ưu điểm vượt trội trong phẫu thuật khi dùng ống nội soi là gia tăng độ chiếu sáng, sự rõ nét và khả năng quan sát vào các khe, các mốc giải phẫu trong hốc mũi, giúp bác sĩ dễ dàng tiếp cận và đánh giá một cách chính xác các bệnh lý sâu trong hốc mũi.
· Lấy bỏ sạch bệnh tích, đồng thời bảo tồn tối đa niêm mạc lành, kể cả niêm mạc bệnh lý còn có thể hồi phục được, tránh nạo bỏ niêm mạc triệt để như trong phẫu thuật tiệt căn trước đây. Chính sự phục hồi niêm mạc xoang là cơ sở của sự lành bệnh.
· Thời gian nằm viện ngắn, có thể về nhà trong ngày.
· Phẫu thuật an toàn, ít biến chứng.
3. CHỈ ĐỊNH PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG KHI NÀO?
· Viêm đa xoang mãn tính, điều trị nội khoa thất bại: Viêm đa xoang mãn tính là quá trình viêm mãn tính của niêm mạc lót trong lòng các xoang, gặp điều kiện thuận lợi như thời tiết lạnh hoặc sức đề kháng yếu, bị nhiễm virus, vi khuẩn, bệnh lại tái phát thành cấp tính. Khi bị viêm cấp tính, các triệu chứng thường ồ ạt còn viêm mãn tính các triệu chứng thường âm thầm, dai dẳng hơn.
Hình 1: Xoang bình thường và viêm xoang (Nguồn: Internet)
- Polyp mũi là một u có cuống mềm, không đau, không phải là ung thư phát triển trên niêm mạc mũi hoặc xoang. Chúng được gây ra bởi tình trạng trạng viêm mạn tính do bệnh hen suyễn, nhiễm trùng, dị ứng, nhạy cảm với thuốc hoặc các rối loạn miễn dịch nhất định theo định kỳ.
Polyp mũi nhỏ có thể không gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, polyp mũi lớn hơn có thể gây khó thở, không ngửi được mùi, và gây nhiễm trùng thường xuyên
Hình 2: Polyp mũi (Nguồn: Internet)
- Vẹo vách ngăn mũi được chỉ định phẫu thuật khi vẹo vách ngăn mũi gây chèn ép các cuốn mũi gây viêm mũi xoang cùng bên
- Quá phát cuốn mũi.
4. KỸ THUẬT PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG
Phẫu thuật được thực hiện dưới gây mê nội khí quản tại phòng mổ Bệnh viện Columbia Asia Gia ĐỊnh. Phẫu thuật nội soi mũi xoang chỉ thực hiện bên trong mũi, không rạch da bên ngoài. Hình ảnh nội soi được chiếu lên màn hình, bác sỹ phẫu thuật dùng những dụng cụ rất nhỏ dành riêng cho phẫu thuật nội soi, lấy bỏ bệnh tích.
Thời gian Phẫu thuật FESS khoảng 1 giờ.
Sau khi mổ, bệnh nhân sẽ được đặt 2 miếng xốp (merocel) vào 2 bên hốc mũi để cầm máu. Hai miếng xốp này được lấy ra từ 24 đến 48 giờ sau phẫu thuật.
5. KẾT QUẢ
· 80-90% bệnh nhân giảm triệu chứng và hài lòng với kết quả FESS.
· Nghẹt mũi, đau mặt, nhức đầu: kết quả tốt 80-90%
· Chảy mũi sau: 50% bệnh nhân có cải thiện.
· Mất mùi có thể phục hồi sau vài tháng điều trị với steroid xịt mũi.
· Nếu có polyp: có thể tái phát ở một số bệnh nhân thường xảy ra nhiều năm sau phẫu thuật.
6. NHỮNG LƯU Ý CẦN THIẾT TRƯỚC KHI PHẪU THUẬT
· Nhịn ăn 6 giờ trước phẫu thuật.
· Thông báo cho bác sỹ biết những thuốc bạn đã và đang sử dụng bởi vì có một số thuốc ảnh hưởng đến quá trình đông máu.
7. NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT SAU PHẪU THUẬT
· Thực hiện uống thuốc đầy đủ
· Tái khám đúng theo chỉ định Bác sĩ
8. NHỮNG ĐIỀU NÊN TRÁNH TRONG 2 TUẦN ĐẦU SAU PHẪU THUẬT
· Tránh khói thuốc lá, khói, bụi.
· Tránh công việc nặng, kể cả thể dục thể hình.
· Tránh xì mũi mạnh, xì mũi nhẹ nhàng thì được, nhất là sau khi rửa mũi.
· Không nên tiếp xúc với những người bị cảm cúm.
· Không uống nhiều rượu bia.
· Tránh bơi lặn.
BS Vũ Chu Bích Thuỷ - Chuyên khoa Tai Mũi Họng
Bệnh viện Columbia Asia Gia Định