Làm thế nào để phục hồi chức năng gan?
July 06, 2021
Gan nằm ở phía trên bên phải của bụng với nhiều chức năng như:
- Giải độc: giúp phân hủy thuốc, rượu và các chất độc khác để đào thải ra khỏi máu
- Sản xuất mật: giúp tiêu hóa chất béo và hấp thụ vitamin
- Tích trữ năng lượng: lưu trữ glucose dưới dạng glycogen và chuyển đổi lại thành glucose khi bạn cần bổ sung năng lượng
Tuy nhiên, khi cơ thể bạn dung nạp các chất có hại thì gan sẽ phải làm việc nhiều hơn. Từ đó, gan có thể bị tổn thương dẫn đến hình thành và tích tụ các mô sẹo. Những mô sẹo này sẽ thay thế các mô gan khỏe mạnh.
Đáng mừng là các tổn thương gan ở giai đoạn đầu đều có thể được đảo ngược và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Trước tiên, để biết được phương pháp phục hồi chức năng gan thì bạn cần phải hiểu nguyên nhân nào khiến gan bị tổn thương.
1. NGUYÊN NHÂN KHIẾN GAN BỊ TỔN THƯƠNG
2. DẤU HIỆU TỔN THƯƠNG Ở GIAI ĐOẠN ĐẦU
Các triệu chứng ở giai đoạn đầu bao gồm:
- Đau hoặc sưng ở phần trên bên phải của bụng
- Ăn không ngon
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi
3. NÊN LÀM GÌ ĐỂ PHỤC HỒI TỔN THƯƠNG GAN?
Sau đây là những phương pháp giúp bạn cải thiện sức khỏe của gan và ngăn ngừa tổn thương ở giai đoạn đầu
a.Uống rượu chừng mực và an toàn hơn.
Tùy theo nồng độ cồn và thể trạng từng cá nhân, tiêu chuẩn lượng rượu nạp vào cơ thể là:
Đối với người bị gan nhiễm mỡ do rượu (ALRD) ở giai đoạn sớm thì phải kiêng rượu từ 4 đến 6 tuần hoặc có thể kiêng suốt đời vì nếu lạm dụng rượu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương gan liên tục gây xơ gan, không thể phục hồi
b. Theo dõi việc sử dụng thuốc và các thực phẩm bổ sung
Một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan, bao gồm:
- Acetaminophen (Tylenol)
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như:
- Ibuprofen (Advin, Motrin)
- Naproxen (Aleve)
- Aspirin amoxicillin - cavulanate: một loại kháng sinh
- Statin: thuốc được sử dụng để điều trị cholesterol cao
- Phenytoin: thuốc động kinh
- Azathioprine: thuốc ức chế miễn dịch
- Thảo dược bổ sung như ma hoàng (ephedra), black cohosh và kava
Bạn chỉ nên dùng những loại thuốc hoặc chất bổ sung này khi thực sự cần thiết. Khi sử dụng, bạn nên đọc kỹ về liều lượng và không kết hợp với rượu
c. Kiểm soát cân nặng
Béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và có thể gây viêm gan dẫn đến tổn thương gan. Bạn có thể thực hiện những phương pháp giúp kiểm soát cân nặng như:
- Tập thể dục thường xuyên và điều độ
- Ăn uống lành mạnh và cân bằng
d. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh
Bạn có thể ăn những thực phẩm tốt cho gan:
- Chất xơ có nguồn gốc từ ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả
- Protein nạc có trong thịt gia cầm bỏ da, hải sản, các loại đậu
- Nước lọc
Bên cạnh đó, bạn cần hạn chế những thực phẩm như:
- Thức ăn hoặc đồ uống nhiều đường, muội hoặc chất béo không lành mạnh
- Thực phẩm chế biến sẵn
- Động vật có vỏ sống và chưa nấu chín
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo tư vấn của Bác sĩ để có một chế độ ăn cụ thể hơn và tùy theo tình trạng của từng người
e. Ngăn ngừa các bệnh viêm nhiễm
Các bệnh viêm gan siêu vi A, B,C có thể gây tổn thương gan. Tuy nhiên, khác với viêm gan A thường tự khỏi, viêm gan B/C lại có thể trở thành mạn tính và gây tổn thương gan về lâu dài. Vì vậy, để ngăn gan bị ảnh hưởng thì bạn cần phòng ngừa các bệnh viêm gan bằng cách:
- Tiêm ngừa viêm gan A và B ( hiện nay chưa thể tiêm ngừa viêm gan C)
- Sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục
- Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, đồ cắt móng tay, bàn chải đánh răng
- Không được tái sử dụng kim tiêm. Ví dụ như trong trường hợp xăm hoặc xỏ khuyên thì bạn cần chắc chắn là kim được dùng 1 lần và thiết bị được sát trùng đầy đủ.
f. Khám sức khỏe định kỳ
Việc khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bạn sớm phát hiện những tổn thương gan ở giai đoạn đầu. Ngoài ra, nếu thấy cơ thể có những triệu chứng sớm của bệnh gan thì bạn cũng nên đến thăm khám với Bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp
4. KHẢ NĂNG TÁI TẠO CỦA GAN
Một trong những khả năng tuyêt vời của gan là tái tạo và phục hồi. Điều này có nghĩa là sau khi bị tổn thương hoặc trải qua phẫu thuật cắt bỏ một phần thì mô gan vẫn có thể phát triển trở lại. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan vì quá trình tái tạo sẽ bị ảnh hưởng nếu có nhiều mô sẹo và viêm mãn tính. Do đó, bạn nên để ý đến những triệu chứng ở giai đoạn đầu vì chẩn đoán càng sớm thì khả năng điều trị và phục hồi thành công càng cao
------------------------------
Khoa Nội tổng quát - COLUMBIA ASIA VIETNAM
Cung cấp dịch vụ điều trị nội trú, ngoại trú và kiểm tra sức khỏe tổng quát các bệnh như: tim mạch, hô hấp, nội thần kinh, nội tiết, tiêu hóa & gan mật, biến chứng đái tháo đường, tiền phẫu.
- Giải độc: giúp phân hủy thuốc, rượu và các chất độc khác để đào thải ra khỏi máu
- Sản xuất mật: giúp tiêu hóa chất béo và hấp thụ vitamin
- Tích trữ năng lượng: lưu trữ glucose dưới dạng glycogen và chuyển đổi lại thành glucose khi bạn cần bổ sung năng lượng
Tuy nhiên, khi cơ thể bạn dung nạp các chất có hại thì gan sẽ phải làm việc nhiều hơn. Từ đó, gan có thể bị tổn thương dẫn đến hình thành và tích tụ các mô sẹo. Những mô sẹo này sẽ thay thế các mô gan khỏe mạnh.
Đáng mừng là các tổn thương gan ở giai đoạn đầu đều có thể được đảo ngược và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Trước tiên, để biết được phương pháp phục hồi chức năng gan thì bạn cần phải hiểu nguyên nhân nào khiến gan bị tổn thương.
1. NGUYÊN NHÂN KHIẾN GAN BỊ TỔN THƯƠNG
- Rượu: là yếu tố hàng đầu khiến chức năng gan bị suy yếu. Trong quá trình uống rượu, các enzyme trong gan sẽ hoạt động để phân hủy chất cồn. Tuy nhiên, khi uống quá nhiều rượu thì những chất này không thể bị đào thải nhanh chóng từ đó phá hủy tế bào gan và gây ra viêm gan. Ngoài ra, rượu cũng có thể ức chế sự phân hủy chất béo dẫn đến tình trạng tích tụ quá nhiều chất béo ở gan (gan nhiễm mỡ)
- Viêm gan: các bệnh viêm gan A, B, C
- Tình trạng tự miễn dịch: viêm gan tự miễn, viêm đường mật nguyên phát
- Tích tụ mỡ thừa trong gan (không liên quan đến rượu): bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Một số loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung: acetaminophen (Tylenol), một số thuốc kháng sinh và Ephedra
- Di truyền: bệnh huyết sắc tố và bệnh Wilson
- Tiếp xúc với hóa chất công nghiệp
- Ung thư: ung thư gan hoặc ung thư ở cơ quan khác vả di căn đến gan
2. DẤU HIỆU TỔN THƯƠNG Ở GIAI ĐOẠN ĐẦU
Các triệu chứng ở giai đoạn đầu bao gồm:
- Đau hoặc sưng ở phần trên bên phải của bụng
- Ăn không ngon
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi
3. NÊN LÀM GÌ ĐỂ PHỤC HỒI TỔN THƯƠNG GAN?
Sau đây là những phương pháp giúp bạn cải thiện sức khỏe của gan và ngăn ngừa tổn thương ở giai đoạn đầu
a.Uống rượu chừng mực và an toàn hơn.
Tùy theo nồng độ cồn và thể trạng từng cá nhân, tiêu chuẩn lượng rượu nạp vào cơ thể là:
- Nồng độ cồn 5%: không quá 350ml
- Nồng độ cồn 7%: không quá 230ml
- Nồng độ cồn 12%:không quá 150ml
- Nồng độ cồn >40%: không quá 40ml
Đối với người bị gan nhiễm mỡ do rượu (ALRD) ở giai đoạn sớm thì phải kiêng rượu từ 4 đến 6 tuần hoặc có thể kiêng suốt đời vì nếu lạm dụng rượu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương gan liên tục gây xơ gan, không thể phục hồi
b. Theo dõi việc sử dụng thuốc và các thực phẩm bổ sung
Một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan, bao gồm:
- Acetaminophen (Tylenol)
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như:
- Ibuprofen (Advin, Motrin)
- Naproxen (Aleve)
- Aspirin amoxicillin - cavulanate: một loại kháng sinh
- Statin: thuốc được sử dụng để điều trị cholesterol cao
- Phenytoin: thuốc động kinh
- Azathioprine: thuốc ức chế miễn dịch
- Thảo dược bổ sung như ma hoàng (ephedra), black cohosh và kava
Bạn chỉ nên dùng những loại thuốc hoặc chất bổ sung này khi thực sự cần thiết. Khi sử dụng, bạn nên đọc kỹ về liều lượng và không kết hợp với rượu
c. Kiểm soát cân nặng
Béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và có thể gây viêm gan dẫn đến tổn thương gan. Bạn có thể thực hiện những phương pháp giúp kiểm soát cân nặng như:
- Tập thể dục thường xuyên và điều độ
- Ăn uống lành mạnh và cân bằng
d. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh
Bạn có thể ăn những thực phẩm tốt cho gan:- Chất xơ có nguồn gốc từ ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả
- Protein nạc có trong thịt gia cầm bỏ da, hải sản, các loại đậu
- Nước lọc
Bên cạnh đó, bạn cần hạn chế những thực phẩm như:
- Thức ăn hoặc đồ uống nhiều đường, muội hoặc chất béo không lành mạnh
- Thực phẩm chế biến sẵn
- Động vật có vỏ sống và chưa nấu chín
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo tư vấn của Bác sĩ để có một chế độ ăn cụ thể hơn và tùy theo tình trạng của từng người
e. Ngăn ngừa các bệnh viêm nhiễm
Các bệnh viêm gan siêu vi A, B,C có thể gây tổn thương gan. Tuy nhiên, khác với viêm gan A thường tự khỏi, viêm gan B/C lại có thể trở thành mạn tính và gây tổn thương gan về lâu dài. Vì vậy, để ngăn gan bị ảnh hưởng thì bạn cần phòng ngừa các bệnh viêm gan bằng cách:
- Tiêm ngừa viêm gan A và B ( hiện nay chưa thể tiêm ngừa viêm gan C)
- Sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục
- Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, đồ cắt móng tay, bàn chải đánh răng
- Không được tái sử dụng kim tiêm. Ví dụ như trong trường hợp xăm hoặc xỏ khuyên thì bạn cần chắc chắn là kim được dùng 1 lần và thiết bị được sát trùng đầy đủ.
f. Khám sức khỏe định kỳ
Việc khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bạn sớm phát hiện những tổn thương gan ở giai đoạn đầu. Ngoài ra, nếu thấy cơ thể có những triệu chứng sớm của bệnh gan thì bạn cũng nên đến thăm khám với Bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp
4. KHẢ NĂNG TÁI TẠO CỦA GAN
Một trong những khả năng tuyêt vời của gan là tái tạo và phục hồi. Điều này có nghĩa là sau khi bị tổn thương hoặc trải qua phẫu thuật cắt bỏ một phần thì mô gan vẫn có thể phát triển trở lại. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan vì quá trình tái tạo sẽ bị ảnh hưởng nếu có nhiều mô sẹo và viêm mãn tính. Do đó, bạn nên để ý đến những triệu chứng ở giai đoạn đầu vì chẩn đoán càng sớm thì khả năng điều trị và phục hồi thành công càng cao
------------------------------
Khoa Nội tổng quát - COLUMBIA ASIA VIETNAM
Cung cấp dịch vụ điều trị nội trú, ngoại trú và kiểm tra sức khỏe tổng quát các bệnh như: tim mạch, hô hấp, nội thần kinh, nội tiết, tiêu hóa & gan mật, biến chứng đái tháo đường, tiền phẫu.